Một biểu tượng của sự nỗ lực và tinh xảo
Câu nói: "Một chén trà cần công sức của trăm người, một bức bình phong cần công sức của vạn người" chính là sự miêu tả sống động về quá trình đầy tỉ mỉ trong việc tạo ra sản phẩm sơn mài. Sơn mài được chiết xuất từ nhựa cây sơn, trải qua quá trình chế tác công phu kết hợp giữa kỹ thuật cổ xưa và tay nghề điêu luyện của nghệ nhân. Mỗi nét vẽ là một phần trong bức tranh sống động đã trường tồn cùng thời gian.
Ngay cả những món đồ nhỏ nhất như một chiếc chén cũng là minh chứng cho công sức khổng lồ. Như Hàn Khoán đã viết trong “Luận Muối và Sắt” thời Tây Hán, việc sản xuất sơn mài đòi hỏi hàng trăm lao động. Quá trình này không chỉ là nghệ thuật mà còn phản ánh những gian nan ẩn sau vẻ đẹp rực rỡ.
Sơn mài và công năng đa dạng
|
Sơn mài không chỉ mang giá trị thẩm mỹ mà còn giúp kéo dài tuổi thọ của các vật dụng, đồng thời tăng độ bền và giữ được sắc màu rực rỡ. Ngoài các đặc tính chống ăn mòn, chống mài mòn, lớp sơn còn có độ đàn hồi, giúp truyền âm và cộng hưởng âm thanh trên các nhạc cụ. Qua thời gian, bề mặt sơn mài xuất hiện những vết nứt độc đáo như nứt dòng nước, nứt hoa mai, nứt lông trâu hay nứt băng, tạo thêm vẻ thanh lịch và độc đáo. Nguồn gốc tự nhiên của sơn, chiết xuất từ cây sơn, đã khiến mỗi sản phẩm sơn mài như mang một linh hồn, là sự kết tinh giữa thiên nhiên và bàn tay con người. |
Cây sơn ta - Cây sơn nhật - Cây sơn thái |
Thời kỳ thịnh vượng: Sơn mài thời Chiến Quốc
Thời Chiến Quốc đánh dấu giai đoạn hoàng kim của nghệ thuật sơn mài, đặc biệt ở nước Sở. Đặc trưng bởi những đường khắc tinh xảo và màu sơn rực rỡ, sơn mài nước Sở là biểu tượng của sự thịnh vượng và văn hóa đỉnh cao.
Một ví dụ tiêu biểu là tác phẩm "Xa Mã Hành", nơi các họa tiết sống động và sắc tố tươi sáng tạo nên hiệu ứng ba chiều nổi bật. Nghệ thuật sơn mài của nước Sở không chỉ là kỹ thuật mà còn là sự phản ánh tinh thần văn hóa của một thời đại.
Triều đại Hán: Đỉnh cao của văn hóa sơn mài
Triều đại Hán đã nâng tầm nghệ thuật sơn mài, kết hợp sự tinh xảo với tính thực tiễn. Đây là thời kỳ mà sơn mài không chỉ phục vụ đời sống mà còn thể hiện sự xa hoa trong các nghi lễ và phong tục chôn cất. Những món đồ như cốc tai sơn được trang trí bằng họa tiết mây, rồng, phượng và săn bắn là minh chứng cho sự thịnh vượng này.
Những chiếc cốc tai sơn được khai quật từ Mã Vương Đôi thường có dòng chữ như "Quân hành tửu" (Uống rượu thêm vui) được khắc ở đáy, thể hiện tinh thần hòa đồng và mời gọi.
Sơn mài: Biểu tượng của sự gắn kết và đổi mới
Sơn và keo, không thể tách rời trong quy trình chế tác, tượng trưng cho mối quan hệ gắn kết bền chặt. Sự liên kết này không chỉ phản ánh kỹ thuật mà còn cả giá trị xã hội của thời đại Hán. Những xưởng sơn mài lớn đã làm việc không ngừng để đáp ứng nhu cầu về những sản phẩm vừa đẹp vừa bền.
So với đồ đồng lạnh lẽo, sơn mài mang lại cảm giác ấm áp, nhẹ nhàng và đầy sắc màu. Sự phát triển của sơn mài cũng đánh dấu một bước chuyển mình quan trọng trong nghệ thuật: từ điêu khắc ba chiều sang tạo hình hai chiều, mở ra những tiềm năng mới trong việc thể hiện sáng tạo.
Di sản trường tồn qua thời gian
Sơn mài là sự kết hợp hoàn hảo giữa vật chất và thời gian. Mỗi món đồ đều chứa đựng những câu chuyện, tinh thần sáng tạo và giá trị văn hóa của thời đại đã tạo ra nó. Ngay cả sau hàng ngàn năm, vẻ đẹp sơn mài vẫn rạng ngời, là minh chứng cho sự khéo léo và sáng tạo vượt thời gian.
Hành trình của văn hóa sơn mài, từ những bước đầu thô sơ đến sự phát triển rực rỡ dưới triều đại Hán, là sự giao thoa giữa truyền thống, đổi mới và vẻ đẹp bất diệt. Sơn mài không chỉ là một món đồ, mà còn là một tác phẩm nghệ thuật, lưu giữ di sản văn hóa và sự khéo léo của con người.
Bản tin tổng hợp 31/03/2025
Vào ngày 28/03/2025, một trận động đất mạnh đã xảy ra tại Myanmar, gây thiệt hại nghiêm trọng trên toàn quốc và khiến hơn 140 người thiệt mạng. Mức độ tàn phá ban đầu chưa được xác định rõ ràng, đặc biệt là ở Myanmar, nơi cuộc nội chiến đã làm phức tạp thêm các nỗ lực cứu hộ và khắc phục hậu quả. Thái Lan cũng chịu ảnh hưởng, với ít nhất sáu người thiệt mạng ở Bangkok do sự sụp đổ của một tòa nhà cao tầng đang xây dựng. Trong bối cảnh thảm họa này, một câu hỏi quan trọng được đặt ra: Làm thế nào mà một số quốc gia có thể xây dựng các công trình chống động đất hiệu quả? Một trong những ví dụ tiêu biểu nhất chính là Đài Loan.
Bản tin tổng hợp 28/03/2025
Trong suốt lịch sử xây dựng công trình thủy, người Trung Quốc đã dựa vào tri thức dân gian để bảo vệ nền móng và trụ cầu khỏi sự xói mòn của nước và tác động của dòng chảy. Một trong những phương pháp độc đáo và hiệu quả là sử dụng hàu—một loài sinh vật biển có khả năng bám chặt vào bề mặt cứng, giúp tạo ra một lớp bảo vệ tự nhiên cho công trình. Từ những quan sát thực tế, phương pháp này dần được nghiên cứu và ứng dụng vào các công trình hiện đại, trở thành một giải pháp xây dựng bền vững.
Bản tin tổng hợp 17/03/2025
Đảo nhân tạo là các cấu trúc do con người xây dựng trên các vùng nước, thường là ở đại dương, biển, hồ hoặc sông. Chúng được tạo ra vì nhiều mục đích khác nhau như mở rộng đô thị, phát triển du lịch, xây dựng cơ sở hạ tầng, căn cứ quân sự và dự án môi trường.
Bản tin tổng hợp 05/03/2025
Trong kho tàng di sản văn hóa mà triều Nguyễn (1802 – 1945) để lại, Pháp lam Huế là một trong những loại hình nghệ thuật đặc sắc nhất. Pháp lam (hay pháp lang – falang, 琺瑯) là sản phẩm có cốt bằng đồng, được tráng men bên ngoài, có nguồn gốc từ Trung Á. Nghề chế tác pháp lam phát triển rực rỡ trong 5 đời vua triều Nguyễn, để lại những giá trị nghệ thuật tuyệt mỹ.
Bản tin tổng hợp 19/02/2025
Trong thời đại mà tính bền vững và kinh tế tuần hoàn đang thay đổi các ngành công nghiệp, ngành dệt may đang ở một bước ngoặt quan trọng. Quy định Thiết Kế Sinh Thái cho Sản Phẩm Bền Vững (ESPR) của Ủy Ban Châu Âu hướng đến việc nâng cao độ bền, khả năng sửa chữa và tái chế của sản phẩm dệt may. Hiểu rõ các tiêu chuẩn độ bền dệt may là điều cần thiết đối với các nhà sản xuất, nhà bán lẻ và người tiêu dùng ưu tiên thời trang bền vững và vật liệu lâu dài. Hướng dẫn này khám phá các tiêu chuẩn độ bền quan trọng, phương pháp kiểm tra và các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu suất vải, đảm bảo tuân thủ quy định và thực tiễn tốt nhất trong ngành.
Bản tin tổng hợp 23/01/2025
Gốm sứ, một nhóm vật liệu vô cơ phi kim loại đa dạng, nổi bật nhờ sự kết hợp độc đáo giữa các đặc tính mà kim loại và polyme không có được. Với lịch sử lâu đời gắn liền với nghệ thuật và khoa học kỹ thuật, gốm sứ là nền tảng của cả truyền thống lẫn đổi mới hiện đại. Bài viết này khám phá các khía cạnh kỹ thuật, phân loại, và ứng dụng của gốm sứ, rất hữu ích cho các chuyên gia, nhà nghiên cứu và người yêu thích lĩnh vực này.
Thành viên
