Bê tông phát quang là gì?
Bê tông phát quang là một loại vật liệu đặc biệt có chứa các thành phần nhạy sáng, cho phép nó hấp thụ ánh sáng mặt trời vào ban ngày và phát ra ánh sáng dịu nhẹ vào ban đêm. Đặc tính này khiến bê tông phát quang trở thành lựa chọn lý tưởng cho các ứng dụng trang trí, tăng cường an toàn cho không gian ngoài trời, và cung cấp ánh sáng mà không cần đến hệ thống điện [1].
Các loại bê tông phát quang
Luminous Aggregate (Cốt liệu phát quang):
Luminous Powder (Bột phát quang):
Luminous Fiber (Sợi phát quang):
Nguyên lý hoạt động
Bê tông phát quang (LCCM) hoạt động dựa trên cơ chế của vật liệu phát quang lưu giữ ánh sáng (long-afterglow phosphors), cụ thể là hợp chất SrAl₂O₄:Eu²⁺/Dy³⁺:
Hình ảnh trên minh họa quy trình biến đổi bê tông thông thường (concrete) thành bê tông phát quang (photoluminescent concrete) thông qua quá trình kích hoạt bằng tia cực tím (UV light).
Khối bê tông ban đầu có màu xám và cấu trúc thông thường.
Khi được chiếu tia UV, các hạt phát quang bên trong bê tông hấp thụ năng lượng ánh sáng.
Sau đó, bê tông phát ra ánh sáng màu xanh lục đặc trưng, trở thành bê tông phát quang – có khả năng tự phát sáng trong bóng tối.
Thành viên nổi lên như một xu hướng mới mẻ, kết hợp giữa tính năng chiếu sáng và độ bền cơ học của bê tông. Không chỉ mang lại giá trị thẩm mỹ độc đáo, bê tông phát quang còn góp phần tăng cường an toàn, tiết kiệm năng lượng, và nâng cao hiệu quả sử dụng không gian trong điều kiện ánh sá){kind=link}
Mẫu bê tông dưới tác động của tia UV
Hình trên với:
(a) Các mẫu bê tông chứa bột phát quang được chiếu tia UV (365 nm, 5 phút) và phát sáng xanh lục với cường độ khác nhau tùy theo mức độ phân bố vật liệu.
(b) Mẫu bê tông dưới ánh sáng thường, không phát sáng – dùng làm đối chứng với (a) và (c).
(c) Mẫu tấm lớn phát sáng đồng đều sau chiếu UV, cho thấy bột phát quang phân bố hiệu quả trên toàn bề mặt.
Ứng dụng tiêu biểu của bê tông phát quang
Lối đi và đường xe:
Bê tông phát quang được ứng dụng rộng rãi trong các lối đi ngoài trời, đường xe đạp và lối xe vào nhà, mang lại khả năng định hướng trực quan vào ban đêm mà không cần đến đèn điện. Ánh sáng dịu nhẹ phát ra từ mặt đường không chỉ tăng tính an toàn mà còn tạo hiệu ứng thẩm mỹ hiện đại và thân thiện với môi trường.
Không gian công cộng:
Tại các khu vực như công viên, quảng trường, vỉa hè hoặc lối đi bộ, vật liệu này đóng vai trò như một giải pháp chiếu sáng bền vững, giúp cải thiện tầm nhìn trong điều kiện thiếu sáng mà vẫn tiết kiệm năng lượng. Điều này đặc biệt hữu ích ở những nơi không thể hoặc không nên lắp đặt hệ thống chiếu sáng truyền thống.
Trang trí cảnh quan:
Với khả năng phát sáng ấn tượng, bê tông phát quang được sử dụng trong các tác phẩm nghệ thuật sân vườn, tiểu cảnh, đài phun nước hoặc các điểm nhấn kiến trúc, tạo nên không gian lung linh, độc đáo và mang lại trải nghiệm thị giác mới lạ cho người sử dụng
Nguồn
[1] S. Sundari, Experimental Study on Luminescent Concrete, International Research Journal of Engineering and Technology (IRJET), vol. 8, no. 6, Jul. 2021. [Online]. Available: https://www.irjet.net/archives/V8/i6/IRJET-V8I6757.pdf
[2] W. Wang, Z. Liu, M. Ji, J. Wang, Z. Liu, D. Yu, Self-luminescent cement-based composite materials: Properties and mechanisms, Construction and Building Materials, vol. 271, Feb. 2021. [Online]. Available: https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0950061820332712
Bản tin tổng hợp 04/10/2025
Khi các tòa nhà chuyển dịch sang kiến trúc net zero và chiếu sáng tự nhiên không gây lóa, lớp bao che bằng kính truyền thống bộc lộ hạn chế: dẫn nhiệt cao (~0,9–1,0 W/m·K), dễ chói và vỡ vụn khi va đập. Trong bối cảnh đó, gỗ trong suốt (Transparent Wood, TW) nổi lên như một vật liệu sinh học (bio based) đa chức năng: truyền sáng cao nhưng khuếch tán mạnh (haze lớn) để chống lóa, cách nhiệt thấp hơn kính, cơ học dai – không vỡ mảnh sắc. Các tổng quan gần đây tại Energy & Buildings (2025) và Cellulose (2023) đều xem TW là ứng viên cửa sổ/giếng trời thế hệ mới cho công trình hiệu năng năng lượng. [1]
Bản tin tổng hợp 27/09/2025
Ngập lụt đô thị đang là thách thức lớn của thời hiện đại, khi những cơn mưa bất thường có thể khiến cả thành phố tê liệt. Ít ai ngờ rằng từ hơn một nghìn năm trước, người xưa đã tìm ra một giải pháp bền vững: hệ thống thoát nước Phúc Thọ Câu tại thành cổ Cám Châu, Giang Tây. Được xây dựng từ thời Bắc Tống, công trình này vận hành đến nay vẫn hiệu quả, giúp thành phố chống ngập ngay cả trong những trận lũ lịch sử. Câu chuyện về Phúc Thọ Câu không chỉ là di sản kỹ thuật cổ đại, mà còn là gợi ý quý giá cho các đô thị hôm nay trong hành trình tìm lời giải cho bài toán nước và ngập úng.
Bản tin tổng hợp 20/09/2025
Ngành xây dựng hiện nay đang đối diện với sức ép lớn trong việc cắt giảm phát thải carbon khi bê tông là một trong những vật liệu được sử dụng nhiều nhất nhưng cũng là nguồn phát sinh CO₂ đáng kể do phụ thuộc vào xi măng Portland. Trước thực trạng đó Shimizu Corporation đã tiến hành nhiều nghiên cứu nhằm tạo ra các giải pháp vật liệu bền vững hướng đến mục tiêu trung hòa carbon. Một trong những kết quả nổi bật là công nghệ bê tông âm carbon với sự thay thế một phần xi măng và cốt liệu bằng than sinh học. Loại than này được sản xuất từ mùn cưa thông qua quá trình cacbon hóa và có khả năng giữ lại lượng carbon khổng lồ vốn sẽ bị thải ra khí quyển nếu phân hủy tự nhiên hay bị đốt cháy. Nhờ đặc tính đó bê tông âm carbon không chỉ duy trì được độ bền cơ học cần thiết cho công trình mà còn góp phần trực tiếp vào việc giảm thiểu khí nhà kính. Đây được xem là một bước đi triển vọng mở ra hướng phát triển mới cho ngành xây dựng xanh của Nhật Bản cũng như trên thế giới.
Bản tin tổng hợp 13/09/2025
Trong bối cảnh đô thị ngày càng phát triển, nguy cơ hỏa hoạn tại các tòa nhà cao tầng, trung tâm thương mại, bệnh viện hay nhà ở thông minh vẫn luôn là mối đe dọa nghiêm trọng. Các giải pháp phòng cháy chữa cháy truyền thống hiện nay chủ yếu mang tính thụ động, chỉ tập trung vào khả năng ngăn lửa lan rộng mà chưa đủ năng lực cảnh báo sớm. Sự thiếu hụt này khiến việc ứng phó với hỏa hoạn thường chậm trễ, gây ra những tổn thất nặng nề về người và tài sản. Trước thực tế đó, tường thông minh tích hợp cảm biến chống cháy ra đời như một bước tiến đột phá, mở ra hướng tiếp cận chủ động hơn trong đảm bảo an toàn công trình. Khác với tường chống cháy thông thường, loại tường này không chỉ cách nhiệt và cản lửa mà còn được tích hợp cảm biến nhiệt, khói, áp suất kết hợp công nghệ IoT để giám sát liên tục điều kiện môi trường. Khi có dấu hiệu cháy, hệ thống sẽ phát hiện tức thì, gửi cảnh báo qua thiết bị trung tâm hoặc di động, đồng thời có thể kích hoạt các cơ chế an toàn bổ trợ như phun sương hay quạt hút khói. Nhờ đó, công trình không chỉ được bảo vệ hiệu quả hơn mà còn gia tăng cơ hội sơ tán kịp thời và giảm thiểu thiệt hại. Với khả năng biến những bức tường vốn thụ động thành “người gác lửa thông minh”, công nghệ này hứa hẹn trở thành giải pháp an toàn chủ động, đóng góp quan trọng trong việc xây dựng các công trình hiện đại, xanh và bền vững.
Bản tin tổng hợp 27/08/2025
Trong thi công bê tông khối lớn, vấn đề nhiệt thủy hoá luôn là “ẩn số” khiến nhiều kỹ sư và nhà thầu phải đau đầu. Khi xi măng bắt đầu phản ứng với nước, một lượng nhiệt khổng lồ được sinh ra và tích tụ trong khối bê tông đồ sộ. Nếu không kiểm soát, nhiệt độ cao và sự chênh lệch giữa lõi và bề mặt sẽ tạo ra các vết nứt nhiệt nguy hiểm, đe doạ đến tuổi thọ và độ an toàn của công trình. Không chỉ dừng lại ở lý thuyết, lịch sử xây dựng đã ghi dấu một bài học kinh điển: đập thuỷ điện Hoover (Mỹ) – siêu công trình bê tông của thế kỷ 20. Với hàng triệu mét khối bê tông, nếu để tự nhiên, khối đập sẽ mất tới hàng trăm năm mới nguội hẳn. Các kỹ sư buộc phải tìm ra giải pháp chưa từng có tiền lệ: chia khối, làm mát chủ động bằng hệ thống ống tuần hoàn nước lạnh, kết hợp nhiều biện pháp sáng tạo để đưa nhiệt độ bê tông về mức an toàn.
Bản tin tổng hợp 22/08/2025
Bạn có bao giờ thắc mắc tại sao những tòa nhà hiện đại với mặt kính rộng lớn vẫn luôn mát mẻ vào mùa hè nhưng lại ấm áp vào mùa đông? Bí mật nằm ở công nghệ kính Low-E (Low-Emissivity Glass). Trong xu hướng vật liệu xây dựng hiện đại, kính không chỉ đơn thuần để lấy sáng mà còn là giải pháp quan trọng nhằm tối ưu hiệu quả năng lượng cho công trình. Kính Low-E được phủ một lớp oxit kim loại siêu mỏng, gần như vô hình, có khả năng “thông minh” trong việc kiểm soát bức xạ nhiệt: cho phép ánh sáng tự nhiên đi qua nhưng ngăn chặn phần lớn tia hồng ngoại và tia cực tím gây nóng và hại sức khỏe. Nhờ đặc tính này, loại kính tiên tiến này vừa mang lại không gian sống thoải mái, vừa giảm đáng kể chi phí cho điều hòa – sưởi ấm, đồng thời nâng cao tính bền vững và thân thiện với môi trường của công trình.