Bê Tông Phát Quang – Kết Hợp Giữa Công Nghệ và Thẩm Mỹ

Bê Tông Phát Quang – Kết Hợp Giữa Công Nghệ và Thẩm Mỹ

Trong bối cảnh đô thị hóa và nhu cầu thẩm mỹ ngày càng cao trong xây dựng hiện đại, các vật liệu thông minh và bền vững đang dần thay thế những giải pháp truyền thống. Trong số đó, bê tông phát quang (luminescent concrete) nổi lên như một xu hướng mới mẻ, kết hợp giữa tính năng chiếu sáng và độ bền cơ học của bê tông. Không chỉ mang lại giá trị thẩm mỹ độc đáo, bê tông phát quang còn góp phần tăng cường an toàn, tiết kiệm năng lượng, và nâng cao hiệu quả sử dụng không gian trong điều kiện ánh sáng yếu. Với tiềm năng ứng dụng rộng rãi trong các công trình giao thông, kiến trúc cảnh quan và thiết kế đô thị thông minh, loại vật liệu này đang mở ra nhiều hướng đi mới cho ngành xây dựng trong kỷ nguyên công nghệ xanh.

Bê Tông Phát Quang – Kết Hợp Giữa Công Nghệ và Thẩm Mỹ

Bê tông phát quang là gì?

Bê tông phát quang là một loại vật liệu đặc biệt có chứa các thành phần nhạy sáng, cho phép nó hấp thụ ánh sáng mặt trời vào ban ngày và phát ra ánh sáng dịu nhẹ vào ban đêm. Đặc tính này khiến bê tông phát quang trở thành lựa chọn lý tưởng cho các ứng dụng trang trí, tăng cường an toàn cho không gian ngoài trời, và cung cấp ánh sáng mà không cần đến hệ thống điện [1].

Các loại bê tông phát quang

Luminous Aggregate (Cốt liệu phát quang):

Bê Tông Phát Quang – Kết Hợp Giữa Công Nghệ và Thẩm Mỹ

  • Hạt cốt liệu có khả năng phát quang được trộn trực tiếp vào hỗn hợp bê tông.
  • Khi bề mặt được chiếu sáng, các hạt này hấp thụ năng lượng và phát sáng khi trời tối.

Luminous Powder (Bột phát quang):

Bê Tông Phát Quang – Kết Hợp Giữa Công Nghệ và Thẩm Mỹ

  • Bột phát quang (thường là SrAl₂O₄:Eu²⁺/Dy³⁺) được phân tán trong nền xi măng hoặc vữa.
  • Chúng có thể phân bố đều trong vật liệu hoặc chỉ phủ lớp bề mặt.

Luminous Fiber (Sợi phát quang):

Bê Tông Phát Quang – Kết Hợp Giữa Công Nghệ và Thẩm Mỹ

  • Sử dụng các sợi polymer phát sáng được tích hợp theo cấu trúc lớp hoặc hướng dẫn ánh sáng.
  • Có thể kiểm soát được hướng truyền ánh sáng, ứng dụng trong kết cấu trang trí hoặc dẫn sáng chủ động[2].

Nguyên lý hoạt động

Bê Tông Phát Quang – Kết Hợp Giữa Công Nghệ và Thẩm Mỹ

Bê tông phát quang (LCCM) hoạt động dựa trên cơ chế của vật liệu phát quang lưu giữ ánh sáng (long-afterglow phosphors), cụ thể là hợp chất SrAlO:Eu²/Dy³:

  • Ban ngày: Các hạt phát quang hấp thụ năng lượng ánh sáng (từ ánh sáng mặt trời hoặc UV).
  • Ban đêm: Năng lượng được lưu giữ trong cấu trúc tinh thể của phosphor sẽ được giải phóng dần dần dưới dạng ánh sáng nhìn thấy (màu vàng-lục có bước sóng từ 510–520 nm).
  • Hiệu ứng phát sáng kéo dài > 8 giờ sau khi tắt nguồn sáng, nhờ cơ chế phát quang bền (long-persistent phosphorescence)[2]

Bê Tông Phát Quang – Kết Hợp Giữa Công Nghệ và Thẩm Mỹ

Hình ảnh trên minh họa quy trình biến đổi bê tông thông thường (concrete) thành bê tông phát quang (photoluminescent concrete) thông qua quá trình kích hoạt bằng tia cực tím (UV light).

  • Khối bê tông ban đầu có màu xám và cấu trúc thông thường.

  • Khi được chiếu tia UV, các hạt phát quang bên trong bê tông hấp thụ năng lượng ánh sáng.

  • Sau đó, bê tông phát ra ánh sáng màu xanh lục đặc trưng, trở thành bê tông phát quang – có khả năng tự phát sáng trong bóng tối.

Mẫu bê tông dưới tác động của tia UV

Bê Tông Phát Quang – Kết Hợp Giữa Công Nghệ và Thẩm Mỹ

Hình trên với:

(a) Các mẫu bê tông chứa bột phát quang được chiếu tia UV (365 nm, 5 phút) và phát sáng xanh lục với cường độ khác nhau tùy theo mức độ phân bố vật liệu.

(b) Mẫu bê tông dưới ánh sáng thường, không phát sáng – dùng làm đối chứng với (a) và (c).

(c) Mẫu tấm lớn phát sáng đồng đều sau chiếu UV, cho thấy bột phát quang phân bố hiệu quả trên toàn bề mặt.

Ứng dụng tiêu biểu của bê tông phát quang

Lối đi và đường xe:

Bê Tông Phát Quang – Kết Hợp Giữa Công Nghệ và Thẩm Mỹ

Bê tông phát quang được ứng dụng rộng rãi trong các lối đi ngoài trời, đường xe đạp và lối xe vào nhà, mang lại khả năng định hướng trực quan vào ban đêm mà không cần đến đèn điện. Ánh sáng dịu nhẹ phát ra từ mặt đường không chỉ tăng tính an toàn mà còn tạo hiệu ứng thẩm mỹ hiện đại và thân thiện với môi trường.

Không gian công cộng:

Bê Tông Phát Quang – Kết Hợp Giữa Công Nghệ và Thẩm Mỹ

Tại các khu vực như công viên, quảng trường, vỉa hè hoặc lối đi bộ, vật liệu này đóng vai trò như một giải pháp chiếu sáng bền vững, giúp cải thiện tầm nhìn trong điều kiện thiếu sáng mà vẫn tiết kiệm năng lượng. Điều này đặc biệt hữu ích ở những nơi không thể hoặc không nên lắp đặt hệ thống chiếu sáng truyền thống.

Trang trí cảnh quan:

Bê Tông Phát Quang – Kết Hợp Giữa Công Nghệ và Thẩm Mỹ

Với khả năng phát sáng ấn tượng, bê tông phát quang được sử dụng trong các tác phẩm nghệ thuật sân vườn, tiểu cảnh, đài phun nước hoặc các điểm nhấn kiến trúc, tạo nên không gian lung linh, độc đáo và mang lại trải nghiệm thị giác mới lạ cho người sử dụng

Nguồn

[1] S. Sundari, Experimental Study on Luminescent Concrete, International Research Journal of Engineering and Technology (IRJET), vol. 8, no. 6, Jul. 2021. [Online]. Available: https://www.irjet.net/archives/V8/i6/IRJET-V8I6757.pdf

[2] W. Wang, Z. Liu, M. Ji, J. Wang, Z. Liu, D. Yu, Self-luminescent cement-based composite materials: Properties and mechanisms, Construction and Building Materials, vol. 271, Feb. 2021. [Online]. Available: https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0950061820332712

 


Bài viết khác

Kiến Trúc Biệt Thự Hiện Đại Nhiệt Đới – Ấn Tượng Độc Đáo Tại Đô Thị Việt Nam

Bản tin tổng hợp 10/11/2025

Kiến Trúc Biệt Thự Hiện Đại Nhiệt Đới – Ấn Tượng Độc Đáo Tại Đô Thị Việt Nam

Giữa nhịp sống đô thị hối hả, nhiều gia đình Việt Nam đang tìm kiếm một không gian sống khác biệt – nơi họ có thể tận hưởng sự hiện đại mà không xa rời thiên nhiên. Kiến trúc biệt thự hiện đại nhiệt đới (Tropical Modern) chính là câu trả lời hoàn hảo cho nhu cầu này. Không chỉ là xu hướng thẩm mỹ, đây còn là triết lý thiết kế thông minh, kết hợp hài hòa giữa công nghệ, vật liệu địa phương và khí hậu nhiệt đới đặc trưng của Việt Nam.

Hemp-lime (hempcrete) Từ sợi gai dầu đến vật liệu xây dựng xanh

Bản tin tổng hợp 25/10/2025

Hemp-lime (hempcrete): Từ sợi gai dầu đến vật liệu xây dựng xanh

Hemp-lime (hempcrete) là vật liệu bao che không chịu lực gồm lõi gỗ gai dầu (hemp shiv/hurd) phối hợp chất kết dính gốc vôi, nổi bật nhờ cách nhiệt – điều hòa ẩm – tính bền môi trường trong nhà; đặc biệt, IRC 2024 – Appendix BL đã xác lập đường quy chuẩn áp dụng cho nhà ở thấp tầng, củng cố tính khả thi kỹ thuật–pháp lý của vật liệu sinh học này.

Bahrain World Trade Center Kết Cấu Tiên Tiến Và Nguyên Lý Thiết Kế Bền Vững – Một Biểu Tượng Kiến Trúc Hiện Đại

Bản tin tổng hợp 11/10/2025

Bahrain World Trade Center: Kết Cấu Tiên Tiến Và Nguyên Lý Thiết Kế Bền Vững – Một Biểu Tượng Kiến Trúc Hiện Đại

Trong bối cảnh đô thị hóa nhanh chóng và biến đổi khí hậu toàn cầu, kiến trúc không chỉ là việc xây dựng mà còn là nghệ thuật hòa hợp giữa con người, môi trường và công nghệ. Bahrain World Trade Center (BWTC) – cặp tháp đôi biểu tượng tại Manama, Bahrain – chính là minh chứng sống động cho sự kết hợp này. Hoàn thành năm 2008, BWTC không chỉ là tòa nhà cao nhất Bahrain (240 mét) mà còn là công trình đầu tiên trên thế giới tích hợp turbine gió vào cấu trúc chính, cung cấp năng lượng tái tạo cho chính nó [1]. Bài viết này sẽ nghiên cứu sâu về kết cấu và nguyên lý thiết kế của BWTC, khám phá cách mà nó vượt qua thách thức môi trường sa mạc để trở thành mô hình bền vững đáng thuyết phục cho các thành phố tương lai. Qua lăng kính học thuật, chúng ta sẽ thấy BWTC không chỉ là một tòa nhà, mà là một tuyên ngôn về sáng tạo kiến trúc.

GỖ TRONG SUỐT – VẬT LIỆU TƯƠNG LAI THAY THẾ KÍNH TRONG KIẾN TRÚC XANH

Bản tin tổng hợp 04/10/2025

GỖ TRONG SUỐT – VẬT LIỆU TƯƠNG LAI THAY THẾ KÍNH TRONG KIẾN TRÚC XANH

Khi các tòa nhà chuyển dịch sang kiến trúc net zero và chiếu sáng tự nhiên không gây lóa, lớp bao che bằng kính truyền thống bộc lộ hạn chế: dẫn nhiệt cao (~0,9–1,0 W/m·K), dễ chói và vỡ vụn khi va đập. Trong bối cảnh đó, gỗ trong suốt (Transparent Wood, TW) nổi lên như một vật liệu sinh học (bio based) đa chức năng: truyền sáng cao nhưng khuếch tán mạnh (haze lớn) để chống lóa, cách nhiệt thấp hơn kính, cơ học dai – không vỡ mảnh sắc. Các tổng quan gần đây tại Energy & Buildings (2025) và Cellulose (2023) đều xem TW là ứng viên cửa sổ/giếng trời thế hệ mới cho công trình hiệu năng năng lượng. [1]

Thành phố không ngập lụt Bí mật từ hệ thống Phúc Thọ Câu

Bản tin tổng hợp 27/09/2025

Thành phố không ngập lụt: Bí mật từ hệ thống Phúc Thọ Câu

Ngập lụt đô thị đang là thách thức lớn của thời hiện đại, khi những cơn mưa bất thường có thể khiến cả thành phố tê liệt. Ít ai ngờ rằng từ hơn một nghìn năm trước, người xưa đã tìm ra một giải pháp bền vững: hệ thống thoát nước Phúc Thọ Câu tại thành cổ Cám Châu, Giang Tây. Được xây dựng từ thời Bắc Tống, công trình này vận hành đến nay vẫn hiệu quả, giúp thành phố chống ngập ngay cả trong những trận lũ lịch sử. Câu chuyện về Phúc Thọ Câu không chỉ là di sản kỹ thuật cổ đại, mà còn là gợi ý quý giá cho các đô thị hôm nay trong hành trình tìm lời giải cho bài toán nước và ngập úng.

Công nghệ bê tông âm carbon Tương lai vật liệu xây dựng thân thiện môi trường

Bản tin tổng hợp 20/09/2025

Công nghệ bê tông âm carbon: Tương lai vật liệu xây dựng thân thiện môi trường

Ngành xây dựng hiện nay đang đối diện với sức ép lớn trong việc cắt giảm phát thải carbon khi bê tông là một trong những vật liệu được sử dụng nhiều nhất nhưng cũng là nguồn phát sinh CO₂ đáng kể do phụ thuộc vào xi măng Portland. Trước thực trạng đó Shimizu Corporation đã tiến hành nhiều nghiên cứu nhằm tạo ra các giải pháp vật liệu bền vững hướng đến mục tiêu trung hòa carbon. Một trong những kết quả nổi bật là công nghệ bê tông âm carbon với sự thay thế một phần xi măng và cốt liệu bằng than sinh học. Loại than này được sản xuất từ mùn cưa thông qua quá trình cacbon hóa và có khả năng giữ lại lượng carbon khổng lồ vốn sẽ bị thải ra khí quyển nếu phân hủy tự nhiên hay bị đốt cháy. Nhờ đặc tính đó bê tông âm carbon không chỉ duy trì được độ bền cơ học cần thiết cho công trình mà còn góp phần trực tiếp vào việc giảm thiểu khí nhà kính. Đây được xem là một bước đi triển vọng mở ra hướng phát triển mới cho ngành xây dựng xanh của Nhật Bản cũng như trên thế giới.